Lixibaldia

Gaur “lixiba egitea” bezala ezagutzen duguna, hau da, arropa garbigailuan sartu, xaboia gehitu eta botoia sakatzea besterik ez dena, garai bateko arropa zuritzeko eran dauka jatorria:

Lehenbizi arropa xaboiarekin igurtzen zen, harri edo ohol baten kontra jotzen zen zikina beratzeko eta uretan eragiten zen. Arropa zuria txorroan (kukua, kuela) sartzen zen (behean alde batean isurbide txiki bat zeukan harrizko ontzi zilindrikoa). Ondoren, lihozko mihise zuri batekin estaltzen zen eta gainean sukaldeko sutatik ateratako errauts bahetua jartzen zen. Bukatzeko, ur irakina errautsaren gainera isurtzen zen eta iragazi egiten zen. Desegindako errauts horien gatzek lixibarena egiten zuten, zurituz eta desinfektatuz.

Lixibatze edo iragazte prozesua behin baino gehiagotan egiten zen, bere horretan uzten zen eta hurrengo egunean uretan eragiten zen.

Epe laburrean aldaketa handiak egon dira, eszenatokia, denbora, lanbideak, baina argindarra ez edukitzeak bakarrik, gure amonentzat oso ohikoak ziren lanei heltzea ekarriko luke berriz.